M. Kalinin: Het marxisme-leninisme – een interessante wetenschap met revolutionaire perspectieven.

Gemaakt op 29 september 2015 door sascha313

Kalinin Was de Sovjet-Unie een ‘totalitaire’ staat? Is het marxisme achterhaald? Waaraan is de buitengewone heldhaftigheid van het Sovjetvolk te danken? Welke perspectieven heeft het communisme? Michail Kalinin probeerde jonge mensen een antwoord te geven op al deze vragen. Op 31 augustus 1945 hield hij voor studenten en professoren een veelbesproken toespraak, die vooral ging over de juiste en interessante overdracht van het marxisme-leninisme. Daarbij gaf hij een diepgaande beoordeling van de toenmalige politieke situatie en sprak hij zich uit over het wetenschappelijke wereldbeeld van de arbeidersklasse:
Was de Sovjet-Unie een “totalitaire” staat?
De grote overwinningen van het Sovjetvolk in de Vaderlandse Oorlog maakten een diepe indruk op de mensen in het buitenland en zorgden voor een ware ommekeer in hun houding ten opzichte van de Sovjet-Unie. Er is vandaag de dag geen ander land op aarde dat in het buitenland zoveel belangstelling en aandacht krijgt als ons land. Veel buitenlanders die vroeger allerlei lasterlijke hersenspinsels over de Sovjet-Unie geloofden, hebben zich nu losgemaakt van hun vroegere opvattingen dat ons land een soort ‘totalitaire’ staat zou zijn, d.w.z. een staat waarin elk zelfstandig denken en handelen van de mens wordt afgekeurd.
Een democratische staat die alle beproevingen heeft doorstaan
De hele wereld heeft met eigen ogen kunnen zien dat ons rijk begaafde volk in de moeilijkste momenten van de staat zijn creatieve krachten, zijn initiatief en inventiviteit buitengewoon ver, veelzijdig en effectief heeft ontplooid. En dat bleek niet alleen in de oorlogsvoering zelf, maar letterlijk op alle gebieden van het staatsleven. Heeft ook maar één van de democratische staten buiten de Sovjetgrenzen iets vergelijkbaars te bieden? Dit alles veroorzaakte bij sommige buitenlanders paniek, maar bij anderen juist grote belangstelling en de wens om het Sovjetsysteem, met zijn instellingen en zijn mensen, echt grondig te leren kennen.
De onbaatzuchtige heldhaftigheid van het Sovjetvolk
En de heldhaftigheid van ons leger, zijn toegewijde strijd en zijn ongehoorde moed bij de verdediging van de Sovjet-Unie? En het arbeidsheldendom in ons achterland, het zware, zelfopofferende werk van vrouwen, jongeren en ouderen, van wie velen, hoewel ze al een pensioen ontvingen, tijdens de oorlog vrijwillig weer aan het werk gingen? Is er in enig ander democratisch land iets vergelijkbaars te vinden? En zou dat überhaupt denkbaar zijn in een land dat niet de belichaming is van de ware volksdemocratie? Dit alles bewijst dat ons volk grenzeloos toegewijd is aan de Sovjetmacht, dat het zonder voorbehoud, tot de laatste druppel bloed, voor de Sovjetmacht heeft gevochten en altijd zal blijven vechten. Dit alles moest wel de belangstelling van de buitenwereld voor de Sovjet-Unie wekken.
Het socialisme brengt een nieuwe democratie voort
En hoe ziet het er binnen ons land uit? De verbeten oorlog die onze vrijheid, onafhankelijkheid en het voortbestaan van onze staat in levensgevaar heeft gebracht, heeft ons volk, ja zelfs de meest achtergebleven dorpsgekken, duidelijk gemaakt dat zonder de Sovjetmacht en zonder de opbouw van het socialisme in de USSR, zonder de leiding van de Communistische Partij en van kameraad Stalin, een verschrikkelijke ramp zou zijn gebeurd. Nooit eerder zijn alle voordelen en pluspunten van die nieuwe democratie, die het met eigen handen heeft geschapen, zo volledig en duidelijk tot het bewustzijn van ons volk doorgedrongen als nu.
Hoe moet het marxisme-leninisme worden overgebracht?
Het marxisme-leninisme heeft in het bijzonder behoefte aan een voortdurende, als ik het zo mag zeggen, onderbouwing van zijn grondbeginselen door concrete feiten, concrete taken. Het volstaat niet om de marxistische leer als een schoolvak te bestuderen, het is ook noodzakelijk dat de mens de methode onder de knie krijgt, dat hij leert om op basis daarvan de maatschappelijke verschijnselen juist te beoordelen. Dat is zelfs het belangrijkste. Een mens kan de leer leren, zich het marxisme tot op zekere hoogte eigen maken, maar dat betekent nog niet dat hij in staat is om op basis daarvan de maatschappelijke verschijnselen juist te beoordelen. Dat is veel moeilijker. In wezen is de marxist echter alleen waardevol in zoverre hij in staat is om bij het oplossen van concrete taken gebruik te maken van de marxistische methode.
Saai of interessant?
Ik ben ook eens leraar geweest... leraar marxisme in een illegale kring. En soms gebeurde het dat je iets vertelde en zelf het gevoel had dat de toehoorders je niet helemaal volgden. In zulke gevallen paste ik de volgende methode toe: we hielden ons een kwartier bezig met theorie, en daarna praatten we gezellig en bespraken we afzonderlijke verschijnselen uit de concrete werkelijkheid. En geloof me, de mensen begrepen uitstekend wat ik hen vertelde. Als ik me echter het hele uur had afgemoeid met het uitleggen van formules, zou er niets van terecht zijn gekomen. U ziet dus hoe noodzakelijk het voor propagandisten is om verschillende methoden te gebruiken om de lessen levendig te maken en de studenten het gelezen beter te laten begrijpen. Dit geldt in nog hogere mate voor de professoren aan onze hogescholen. Daarin bestaat creatief onderwijs. (...)
Het marxisme is geen abstracte doctrine
Lenin heeft altijd opgeroepen om zich te vervolmaken in de theorie van het marxisme. Kameraad Stalin wijst er altijd op dat de theorie en de concrete werkelijkheid onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, dat het marxisme geen abstractie, geen naakte abstractie duldt, maar juist, wanneer men de feiten van het echte leven grondig bestudeert, altijd verrijkt, onderbouwt en kleurrijk belicht wordt.
In principe onberispelijk ... in revolutionair en wetenschappelijk opzicht!
Het lijkt mij dus, kameraden, dat wij (ik reken mijzelf, zo niet tot de professoren, zo niet tot de docenten, dan toch tot de predikers van de communistische theorie) (Applaus) alles moeten doen om ervoor te zorgen dat de lessen over het marxisme-leninisme in revolutionair en wetenschappelijk opzicht (onthoud deze dubbele eis: in revolutionair en wetenschappelijk opzicht!) in principe onberispelijk zijn en worden versierd met de mooiste kleuren waarmee een mens ze überhaupt kan versieren.
Vergeet niet dat de jeugd van het mooie houdt. Maar als je erover nadenkt, wat is er dan mooier dan de ideeën van het marxisme-leninisme, want deze ideeën zijn de ideeën van onbegrensde creatieve activiteit! En hier openen zich voor jullie de meest verre perspectieven. Maar deze perspectieven verplichten tot serieus werk, tot creatief denken.
Bron:
Uit het tijdschrift “Propagandist”, nr. 17, jaargang 1945, in: M.I.Kalinin, Über kommunistische Erziehung, Dietz Verlag Berlin (DDR), 1950, p. 322-330.